Over wijsheid

Overweging van Wijbe Fransen o.p. in de Caribische viering op de 32e zondag door het jaar (A), 12 november 2023, en in de voorafgaande vesper op vrijdag, 10 november 2023.

Lezingen: Wijsheid 6,12-16 en Matteüs 25,1-13

Lees of print je de overweging liever als PDF? Die vind je hier.

Hier vind je andere overwegingen (en hier de overwegingen tot april 2023).

 

Overweging

Het jaar loopt ten einde. We zien om ons heen de natuur sterven en we herdenken onze overledenen. Meer dan ooit ervaren we de eindigheid van het leven. Dit jaar in het bijzonder met twee verschrikkelijke oorlogen op ons netvlies.
En de liturgie richt onze aandacht op het uiteindelijke doel van ons leven en wil ons helpen wijs en verstandig met ons leven om te gaan. Zij vraagt: “Waar leef je voor?”
Vandaag doet de Schrift dat door middel van de parabel, die het Rijk der hemelen vergelijkt met tien meisjes, van wie er vijf verstandig waren en vijf dom.
Het Rijk van de hemel is ons leven, onze band met God en met elkaar, met uitzicht op de eeuwigheid.
Naar oosterse gewoonte zullen de tien meisjes de bruidegom met hun lichtjes opwachten en hem vergezellen naar de bruiloftszaal om aldaar samen met de bruid feest te vieren.
De bruiloft symboliseert de innige en blijvende liefde tussen Christus en de mensheid – zoals we die al aangekondigd zien in het Eerste en Tweede Testament: de liefdesband tussen God en Israël, tussen Christus en de Kerk.                                                                                           

Bruiloft! Feest! Dat is goed en wel, alleen weet niemand wanneer de bruidegom komt. Of meer direct tot ieder van ons gericht: jíj en ik weten niet, wanneer we sterven en Christus persoonlijk gaan ontmoeten. Dat vraagt wijsheid en blijvende alertheid.
“Toen nu de bruidegom op zich liet wachten, dommelden zij allen in.” De eerste nieuwtestamentische teksten spreken nog van een spoedige terugkomst van Christus en van een aanstaande ondergang van de wereld, maar geleidelijk aan ervaart men dat de bruidegom op zich laat wachten en benadrukt men dat we dag noch uur kennen. Zoals in onze lezing vandaag.
De slaap die de meisjes overmant betekent hier niet dat ze nalatig zijn, maar dat ze, als men ze roept, geen tijd meer hebben om zonder problemen de bruiloftszaal binnen te gaan. 

Ook wij kunnen aan het begin van ons leven als gelovige niet voorzien welke problemen we tegenkomen.
De jonge meisjes denken er niet aan dat het hen op een gegeven ogenblik enorm veel moeite zal kosten om trouw te blijven aan hun verplichtingen, aan hun afspraken. Ze beseffen niet dat mettertijd de omstandigheden van hun leven en hun geloofstrouw zullen veranderen.

“De domme meisjes namen wel hun lampen mee, maar geen olie.” In tegenstelling met de vijf wijze meisjes, dachten de vijf anderen er niet aan hun leven een positieve inhoud te geven. Ze bleven passief, namen geen initiatief. Dachten enkel aan krijgen, maar niet aan belangeloos geven. Namen geen duurzame verplichtingen op zich. Wilden zich vooral niet binden!
Gebrek aan olie om licht te ontsteken betekent gebrek aan spontane en totale overgave: het geloof, de hoop en de liefde zijn net als een vuur dat dooft, als het niet voortdurend brandstof krijgt om te blijven branden.
Wat doe je om je geloofsvuur brandend te houden?

“Ik ken ze niet”, zegt de Heer in de tekst. Het dient nergens toe gedoopt te zijn of om een tijd een vurig leven te leiden, als we ons daarna tevredenstellen met routinepraktijken zonder inhoud. God vraagt van hen die Hij uitkiest boven alles trouw en volharding: op die manier redden we een wereld, die overal de waarheid zoekt, maar die zich niet weet toe te vertrouwen aan de Heer.

Zo symboliseert de lezing van de tien meisjes ons leven en daagt ons uit de vraag te beantwoorden: “Wat doe je met je leven?” en: “Wat is je prioriteit?” Dezelfde vragen zal de Heer ons stellen aan het eind van ons leven.

We hoorden deze week een boeiende lezing over “De beste helft”. Het ging over wijs worden als mens. Dat gebeurt vaak als je ouder wordt, maar kan ook het geval zijn na een ingrijpende gebeurtenis in je leven, zoals na een ernstige ziekte.
Wijs word je, als je er bijv. achter komt dat het leven niet enkel bestaat uit genieten en pakken wat je krijgen kunt, maar uit het willen geven aan anderen van je gaven, materiële en geestelijke: je tijd, je handen, je aandacht en liefde.
Dan begin je wijs te worden en dan zal Christus zich in jou herkennen!

“Weest dus waakzaam, want gij kent dag noch uur.”
Kijk om je heen en kijk in je hart.

Zorg dat het vuur van de heilige Geest in je blijft branden!

Peter von Cornelius, Die klugen und die törichten Jungfrauen, 1819.