Overweging van Jan Groot op de eerste zondag van de veertigdagentijd, 18 februari 2024
Lezingen: Genesis 9, 8-17 en Marcus 1, 12-15
Lees of print je de overweging liever als PDF? Die vind je hier.
Hier vind je andere overwegingen (en hier de overwegingen tot april 2023).
Verkondiging
Het is en blijft druk op de Camino,
de pelgrimsweg naar Compostella, in Noord-Spanje.
Wat is dat toch bijzonder, dat er steeds weer zoveel mensen
die grote uitdaging aangaan, te voet, op de fiets;
ook mensen uit ons midden doen en deden dat.
Je laat je dagelijks leven even helemaal los
om gaandeweg jezelf tegen te komen,
jezelf in de ziel te kijken,
en ook: bondgenoten te ontmoeten uit alle windstreken.
De Camino is: afzien, gaan,
met alleen de grond onder je voeten,
de open hemel boven je hoofd, en de horizon in de verte.
Soms is zo’n tocht een buitenkans,
soms is het bittere noodzaak
omdat je vastliep, opgebrand raakte, chronisch buiten adem.
Dan heb je zo’n time-out, zo’n sabbat gewoon nodig.
‘Vertraag’, ‘vertraag’, ‘láát’, ‘laat los’,
doe je handen en je armen en je ogen wijd open,
er liggen parels op je pad!
Pelgrimeren kan op veel manieren:
een week naar Lourdes, een bezinningsweekend,
stukjes Pieterpad, noem maar op.
Het is eigenlijk hetzelfde als wat Jezus doet
als hij, vóór het begin van zijn grote missie,
veertig dagen op retraite gaat in de woestijn.
Het is geen vakantie, blijkt uit de evangelietekst,
hij komt er Satan tegen, de grote dwarsligger en stoorzender,
die hem graag van zijn zending af wil hebben;
er is het gevaar van wat hem van binnen
als een wild dier belaagt en beangstigt,
én er is de zorgzaamheid van engelen, geschenken uit de hemel,
dat ook.
De woestijn-retraite duurt veertig dagen, veertig, een vol getal.
Het doet me denken aan een zwangerschap,
die duurt veertig weken.
Onze Veertig Dagen kunnen, net als de Camino,
- op kleinere schaal, maar toch -
een buitenkans zijn, iets van:
opnieuw geboren worden …. naar Pasen toe;
zo zijn ze bedoeld:
om onszelf onder ogen te zien, wie we zijn,
onszelf tegen het licht te houden, onszelf, ons samen,
met ons geloof, met onze hoop, met onze liefde.
Die bezinning loopt hier van zondag naar zondag via de Schrift,
en het begin is vandaag heel hoopvol en fundamenteel.
We hoorden lezen uit het boek Genesis,
uit de verhalen van Noach
en de grote, wereldwijde watersnoodramp;
alleen Noach en de zijnen in de ark overleven,
samen met van alle dieren twee.
Dan lezen we iets bijzonders:
God neemt het initiatief tot een verbond!
God gaat met Noach en de zijnen en zijn nakomelingen,
én met alle dieren op aarde trouwen.
Verbond is een overbekend bijbels geluid
waar we niet meer van óphoren,
maar eigenlijk is het ongehoord.
Na de ramp is er bij God grote spijt om de zondvloed:
‘zo iets mag nooit meer gebeuren’,
en: ‘ik wil voor altijd jullie verbond-genoot zijn’.
Wij zijn bondgenoten van God,
dat tekent onze identiteit, dat zegt ons wie we zijn!
Waarom is dat iets bijzonders?
Om heel veel redenen, maar ik beperk me tot één.
Samen met veel mensen maak ik me zorgen
over moeder aarde, in de toekomst.
De klimaatverbetering moet niet stilvallen,
omwille van onze kindskinderen en de generaties na hen.
De vraag is: waar halen we daarvoor
de drijfveer vandaan, de lange adem?
In mijn diepste overtuiging worden die ons geschonken
door ‘God-Ik-zal-er-zijn’, die Schepper heet,
de God van het verbond die met ons in zee wil.
En mooi: het gaat om ‘alle levende wezens op aarde’,
ook de dieren delen in het verbond.
De heilige Franciscus had dat goed begrepen.
Het gaat God om heel zijn schepping,
ook om de dieren.
Dat kan ons motiveren tot nieuwe vormen van vasten:
met vaart en durf beziggaan met ons eten en drinken,
met wát er op ons bord komt en hoe dat is gemaakt
hoe gezond dat is voor dieren en voor de aarde,
en gezond voor onszelf.
Ik zet nog een laatste stap.
Bij een verbond tussen mensen hoort vaak een sprekend teken,
een symbool, als tastbare, blijvende herinnering.
De ring is daar een mooi voorbeeld van.
Een ring is rond,
de ring kan de hoekige, de pijnkanten van een relatie,
van het leven ronder maken!
Bij het verbond van God met ons en alle schepselen
hoort ook een symbool – we hoorden het:
de regenboog.
Als we de regen ophoudt en de zon komt tevoorschijn,
dan staat ze soms in de wolken met al haar kleuren.
Wat een bijzonder natuurverschijnsel.
Mensen stoten elkaar aan:
‘kijk, een regenboog’!
Ik versta dat verbondsteken vandaag op deze twee manieren.
- Regen en zonneschijn, verdriet en vreugde,
pijn en voldoening horen bij het leven,
Sámen geven ze het leven kleur: ‘dood en verrijzenis’.
- Gods verbond wordt gesloten met álle mensen,
zonder wélk onderscheid dan ook.
Daarom is de regenboogvlag
zo’n prachtig, ook bijbels, symbool.
Onze Veertigdagentocht is begonnen
Het is een buitenkans, een genade.
Voor iedereen van ons de wens: veel zégen voor onderweg!!
