Overweging van Jan Groot op 21 januari 2024.

Lezingen: Jona 3,1-5.10 en Marcus 1,14-20

Lees of print je de overweging liever als PDF? Die vind je hier.

Hier vind je andere overwegingen (en hier de overwegingen tot april 2023).

Verkondiging

Het is kerktijd.
Wij maken deze zondag tijd voor de kerk.
We doen dat heel vaak of af en toe, of misschien wel voor een keer!
Zondagse kerkgang is helemaal niet vanzelfsprekend meer,
kijk maar in je familie- of je vriendenkring.
‘Wat doe je daar op zondag nog?’,
ze vragen het je soms, of je ziet het ze denken.

We zijn duidelijk kleiner in aantal,
maar er is in deze kerk leven in de brouwerij,
veel bewogenheid en verbondenheid.
Bij de papieren van de kerkbalans van dit jaar
zit een mooie flyer.
Drie mensen uit ons midden
komen erin aan het woord: Gerda, Wilfred en Joyce;
ze zeggen elk op een eigen manier
wat ze hier vinden, én hoe goed ze dat doet.
Wat mooi dat er niets wordt uitgelegd, verantwoord of verdedigd.
Ze zeggen eenvoudigweg en hartverwarmend
wat hen in de Dominicanenkerk zo goed doet!
Ik kom hierop vanwege het evangelie van vandaag,
en vanwege hoe geloven daarin naar voren komt.
Laten we er eens naar gaan kijken.

Het verhaal, uit het begin van het Marcusevangelie,
vertelt van een belangrijk moment:
Jezus is gedoopt, zijn Doper, Johannes, is opgepakt,
nu begint hij zelf met zijn verkondiging.
En dan  gebeurt het:
hij ziet vier vissers, spreekt ze aan:
kom, ga mee, jullie worden mensenvissers.
En ‘meteen’ gaan ze mee.
Dat laatste treft me, dat ‘meteen’:
dat ze door Jezus overrompeld worden,
en er meteen in meegaan.

Geloven is allereerst:
gegrepen worden, je laten grijpen, je laten raken in hart en ziel,
en mee gaan doen.
Het is niet iets dat je zelf bedenkt
of waar je na rijp beraad en veel nadenken voor kiest,
nee, het overkomt je, je geeft je eraan over, dat is dat ‘meteen’.
Zo zie je het vaak gebeuren in de bijbel, ‘roeping’ heet dat:
het leven van mensen wordt door God op de kop gezet,
en ze láten het gebeuren, ze geven gehoor.
Denk maar aan de roeping van Abraham
die alles achterlaat en in goed vertrouwen en op hoop van zegen
het waagstuk aangaat.
Of denk aan Maria.
De engel overvalt haar met het bericht
dat zij de moeder van Jezus gaat worden.
En Maria zegt er ‘ja’ tegen: laat mij maar overkómen wat U zegt.

En Jona dan, de profeet uit de eerste lezing?
Hij wordt door God geroepen om Ninevé aan te klagen,
maar hij vlucht daar ‘meteen’ voor.
Pas in tweede instantie gaat hij wél,
maar ook dan is het niet van harte.
Ja, die Jona,
bij geroepen en gegrepen worden
zit niet zelden een drempel, iets van ‘tegen wil en dank’,
zoals bij veel mensenwerk;
het gaat niet altijd van een leien dakje,
het is soms een hele leerschool.

Dit soort gegrepen worden door God en dan meegaan in wat op je weg komt,
dat is van alle tijden en plaatsen.
Dat is nou net wát een nieuw begin veroorzaakt,
een impasse doorbreekt,
iets onmogelijks mogelijk helpt maken.
Iemand zegt ‘ja’, voelt zich van binnen uit ergens toe geroepen,
en er komt iets goeds op gang,
er gaat een vuurtje lopen.
We kennen allemaal vast wel de voorbeelden, dichtbij en verder weg.

Waar ik zelf aan denk?
Aan de pioniers van de menselijkheid
in oorlogsgebieden en vluchtelingenkampen:
de onverschrokken hulpverleners van Artsen zonder Grenzen,
van Rode Halve Maan en Rode Kruis.
Maar ik denk ook, dichterbij huis,
bijvoorbeeld aan mantelzorgers:
je partner, één van je ouders, je kind
heeft je zorg nodig, en je zegt er ‘ja’ tegen, zoveel je kunt.
Of er is een maatschappelijke knelsituatie,
en het wordt ‘meteen’ opgepakt!
Wat is er toch ongelofelijk veel kleine goedheid
die het verschil maakt.
Wat zijn er veel mensen die zich ergens toe geroepen voelen
en naar die innerlijke stem luisteren.

Nog even terug naar ons, met onze ‘kerktijd’ (‘quality time’!)
Wat we hier samen elke keer weer doen is – om zo te zeggen –
‘nergens goed voor’;
maar dát is hoe de tijdgeest van nu vaak naar de dingen kijkt:
iets moet nut hebben, ergens goed voor zijn, je moet er wat aan hebben…

Geloven, liturgie is in zichzelf iets goeds,
en samen houden we dat gaande!
De lofzang, de ‘eredienst’, het openen van de Schriften, de verkondiging,
het stille bidden, het breken van het Brood, het gaat door!
Samen met alle vormen van diaconie
zijn dat onze kroonjuwelen.
Ze zijn kostbaar, ‘heilig’.
Voorop de flyer staat:

‘SAMEN VOOR DE KERK VAN MORGEN’!

 

In een recente aflevering van de EO-podcast Scheppingsdrift werd tussen alle andere kunst ook het onderstaande mozaïek genoemd in de aflevering over Jona: 

Jona op het vlot ('apocrief' verhaal), mozaïek in de basiliek van Aquileia, 4e eeuw.