Leven in het volle licht

Overweging van Hans Schoorlemmer op het feest van de Drie-eenheid, 4 juni 2023.

Lezingen: Spreuken 8,22-31 en Johannes 3,16-21

 

Het is een stevig gesprek dat Nicodemus en Jezus voeren. Nicodemus is een Farizeeër, die zich tot Jezus voelt aangetrokken. In het geheim, ’s nachts gaat hij naar Jezus toe. In de nacht zoekt hij Hem, die het Licht der wereld wordt genoemd, op.  In de nacht... want als de andere schriftgeleerden erachter komen dat hij leerling van Jezus wil worden, loopt hij gevaar uit de synagoge, uit de gemeenschap, te worden gestoten. 

Een stevig gesprek, dat Nicodemus en Jezus hebben. Over grote thema’s in geloof en leven.

“Opdat dat al wie in Hem, de mensenzoon, Gods enige Zoon, gelooft, niet verloren gaat”. Daar is het volgens Jezus God om begonnen:  dat “wij niet verloren gaan, maar eeuwig leven hebben”. Jezus zegt dat tegen Nicodemus.

En ook: “Wie in Hem gelooft, wordt niet geoordeeld, maar wie niet gelooft, dat Jezus de naam is van God, zijn Zoon, is al veroordeeld”’. 

Kun je daarbij? Kunnen we meekomen in wat Jezus zegt?

Veel van ons – schat ik - hebben moeite met Jezus’  woorden. Vooral deze woorden: “Wie in Hem gelooft, wordt niet geoordeeld, maar wie niet gelooft, is al veroordeeld”. 

Wat bedoelt Hij toch? Er was een tijd, dat de kerk duidelijke ideeën en beelden over het oordeel had. Het oordeel was het zogenaamde Laatste Oordeel. Wie goed heeft geleefd gaat na naar de hemel, dat was het eeuwig leven. En wie niet goed geleefd heeft, wacht het eeuwig vuur. “Pastor, als ik u vertel hoe bang we waren?”

Jezus bedoelt iets anders. Geoordeeld worden vindt niet plaats ná dit leven, maar ín dit leven. Wie niet gelooft, is al geoordeeld. De hel - als je daar van mag spreken - is hier. In het hier en nu lijden mensen onder het oordeel. Nicodemus is onder het oordeel, de boze blikken van de Farizeeën weggelopen. Hij heeft zijn verlangen naar die mens, die Gods liefde en licht uitstraalt, gevolgd. Want deze menszoon is dé mensenzoon. Jezus is het licht, het licht van de Liefde.

Het oordeel, niet dat laatste oordeel waar de ouderen misschien vroeger mee zijn opgegroeid - is er wel, toen en nog steeds. Mensen, tegenwoordig vooral ook jonge mensen gaan gebukt onder het oordeel, dat je niet voldoet, niet voldoende straalt, niet aantrekkelijk, niet weerbaar bent. Ogen en woorden, appjes, kunnen dodelijk zijn. Oordeel soms van eigen ouders. Een jonge vrouw vertelde me hoe een uitspraak van haar moeder haar achtervolgde: “Aan jou, aan jou hebben we nog nooit iets leuks beleefd!” Een gesel waren die woorden en het akelige was dat ze die woorden geloofde. Die woorden hadden macht over haar.

“Het kan me niks schelen, hoe ze over me denken” hoor je mensen zeggen. Gevolgd door een ander zinnetje: Ik kiek ze gewoon niet meer ‘an.

“Dat we niet uit elkaars genade vallen” zingen we in het lied ‘Licht dat ons aanstoot’, een lied van verlangen omdat we zo en dan wel uit elkaars genade vallen…           

Jezus zegt: Wie niet gelooft, is al veroordeeld. Dat is misschien wel zo. Nog steeds. Dat ik me veroordeeld voel, dat ik bang ben voor het Licht. Dat ik ergens denk, dat ik met mijn kwetsbare kant, met wie ik ben, het daglicht niet kan verdragen. Dat ik me steeds moet verkopen…

Hoe mooi als iemand, die in de kast zit, in het donker leeft, het licht tegemoet gaat.

Ik zag deze week in het interview programma “Over Leven’ van Coen Verbraak. Lisa van Ginneken, kamerlid, vertelde over haar transitie. Al heel lang voelde ze zich niet de man, die ze lichamelijk was, maar vrouw. Bijzonder hoe vrij en open ze aan Coen Verbraak vertelde. Zoveel geloof en vertrouwen dat ze uitstraalde. Een moeilijke weg. “Ik heb mijn zoon zijn vader ontnomen.” Haar zoon heeft haar jarenlang niet kunnen accepteren als vrouw. Hij miste, die hij had leren kennen als zijn vader. Zij, Lisa, respecteerde zijn moeite, zijn pijn, dat hij haar niet kon zien. Lisa kon zeggen: Ik heb hem zijn vader ontnomen. Ze wist dat ze haar zoon geen acceptatie van haar transitie kon afdwingen. Ze wachtte, respecteerde de pijn, haar lijden, haar kruis en dat van haar zoon. Haar zoon is nu terug bij vrouw, die zijn vader was. Zij hebben een weg in het licht gevonden   

Kan alleen een gaaf mens, de ander tegemoet treden? Kan alleen een gaaf mens de ander recht in de ogen kijken? Alleen iemand zonder vuile was, iemand die niets te verbergen heeft, iemand zonder conflicten en oude rekeningen? Nee… geloven is naar licht durven gaan, in het licht durven staan. Geloven in de Liefde…  

Dat we net als Nicodemus uit de schaduw durven komen en in het licht durven leven, in het volle licht. Dat is wat de Barmhartige ons gunt. Hij wil niet dat we verloren gaan, maar leven. Hij omgeeft ons van boven en beneden van achter en van voren, met zijn liefde en trouw, de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Amen.


Lisa van Ginneken (foto: Frank Diemel)

 

Lees of print je de overweging liever als PDF? Die vind je hier.

Andere overwegingen vind je op de pagina 'inspiratie'.
Overwegingen van vóór april 2023 vind je hier