Overweging van Corinne van Nistelrooij OP op zondag 4 februari 2024, themaviering Thomaskoor
Lezingen: Job 7, 1-4, 6-7 en Marcus 1, 29 - 39
Lees of print je de overweging liever als PDF? Die vind je hier.
Hier vind je andere overwegingen (en hier de overwegingen tot april 2023).
Overweging
Laten we maar beginnen bij Job. Die man wiens gesteldheid bij ons allemaal wel eens op het hart klopt. Met dat gevoel van uitgeblust zijn, óp, doodmoe. Die piekert over de zinloosheid van ons bestaan met gezwoeg en getob; ‘Waar doe ik het allemaal nog voor?’. Met daarbij de gevoelens van eenzaamheid die rauw op ons dak kunnen vallen. ’s Avonds denk ik: wanneer wordt het morgen?
En ’s morgens: wanneer wordt het avond? Het kerstfeest is voorbij en het is nog lang geen lente.
De tweede lezing, het gedicht over je verbonden voelen werpt wat licht op de donkere zaak.
‘Verbinding geeft kleur aan je leven’, zo lezen we. ‘Het geeft gehoor aan onze behoefte ergens bij te horen.’
Dat is op psychosociaal gebied misschien wel de meest elementaire menselijke behoefte die we hebben. Een band hebben met je omgeving; de mensen om je heen, de idealen die je herkent, de cultuur die je omringt. Het geeft je het gevoel er niet alleen voor te staan en het beschermt je in moeilijke momenten. Hoe meer wij ons verbinden met verschillende aspecten van ons leven en van de wereld, hoe meer betekenis het leven voor ons krijgt.
Als we het evangelie van Marcus lezen dan horen we dat Jezus de schoonmoeder van Simon Petrus uit haar isolement haalt. Hij ging naar haar toe, pakte haar hand vast en hielp haar overeind. Zó weinig is er soms voor nodig om iemand weer op te richten, om hem of haar weer levenszin te geven en méns te laten worden. Jezus lijkt in dit verhaal een wonderdoener maar wij allemaal hebben dat in huis. U en ik kunnen anderen bemoedigen, overeind helpen. Ik bedoel het ook letterlijk. We hebben het namelijk hier in huis, in dit huis.
Jezus ging het huis van Petrus binnen. Dat huis is oerbeeld van de kerk. En ja, natuurlijk ook daar is ziekte, soms ellende, zwakheid. Maar we worden overeind geholpen door een reikende hand die ons van Godswege wordt aangeboden. We vinden het als we hier samenkomen, en de buitenwereld even laten. Als we op adem komen met brood en wijn en ons verbinden met verhalen, met de keuzes van Jezus van Nazareth, met God… en met elkaar.
De schoonmoeder van Petrus voelde zich beter na de aanraking van Jezus. Ze stond op en bediende hen, zo schrijft Marcus. Er zal gegeten en gedronken zijn. Buiten de drukte van het openbare leven
was er even een moment van samenzijn. Thuis in het huis van Petrus.
Vervolgens horen we hoe de zon ondergaat en dat er ’s avonds laat vele zieken naar het huis komen.
Het volk dat in duisternis gaat, allen die vermoeid en belast zijn, zij drommen samen om een sprankje hoop. En Jezus geneest vele mensen van allerlei kwalen en hij drijft demonen uit. Die ellendige spoken die de mensheid in beslag nemen en depressief maken, angstig, verslaafd, opgebrand, eenzaam. Jezus leert zijn leerlingen daarmee een belangrijke les: goed dat we hier samen zijn in dit huis van barmhartigheid maar er zijn ook ánderen die onze hulp nodig hebben.
Inmiddels is het niet alleen een oproep van Jezus maar leert ons ook de wetenschap dat je positieve gevoelens (zoals blijheid, plezier en trots) krijgt als je oog hebt voor anderen en hen helpt. Het stelt je in staat om je leven zin te geven. Jezelf te overstijgen en verbinding te maken met een hoger doel. Je komt zogezegd dichter bij Dat of Diegene die we God noemen als je in verbondenheid kunt leven.
Bij de voorbereiding van deze viering sprak ik met enkele leden van het koor over de lezingen van vandaag. “Ik had een periode waarin ik erg down was’, zei iemand, “maar het zingen tilde mij op”.
De muziek heeft het zélf in zich. Samen hetzelfde zingen verenigt, ieders adem, ieders klank draagt bij. Je bent onderdeel van een geheel. Dat is wat muziek doet, wat zingen in een kerkkoor doet.
Een ander vulde aan: “Maar het komt ook door de mensen van het koor. Je voelt je gedragen door elkaar als je samen zingt en nog meer als er in de pauze iemand je even bemoedigend toeknikt,
of vraagt hoe het met je is”.
Toen ik daar later over nadacht realiseerde ik me dat die naam, Thomaskoor, echt heel goed gekozen is. Natuurlijk denkt u, ons rectoraat heet ook naar Thomas van Aquino. Da’s waar…., maar er is nog iets: Dit koor brengt een belangrijke uitspraak van Thomas in de praktijk. Een uitspraak over vriendschap.
Thomas schreef:
“Vriendschap is de bron van de grootste vreugde,
zonder vriendschap is zelfs het meest aangename verlangen vervelend."
‘Het meest aangename verlangen’ dat heeft te maken met God en Liefde met een hoofdletter.
Natuurlijk verlangen koorleden naar die grote zaken. Maar tevens realiseren zij zich dat het ook simpelweg in het hier en nu te vinden is; in vriendschap, in zorg en aandacht voor elkaar. Zo zorgt zingen voor verbroedering en nieuwe energie.
Verbondenheid heeft ook op een ander niveau een belangrijke betekenis. In onze samenleving is het nodig om samen te werken, om collegiaal en solidair met elkaar te zijn. Ook als de ander anders is dan jezelf. Je voelt je namelijk afgescheiden wanneer je je niet verbonden voelt met de omringende wereld om je heen. Verschillen tussen jou en de ander en onderlinge verdeeldheid worden dan benadrukt. Onze maatschappij kan dan in verschillende groepen uiteen vallen en polarisatie ligt op de loer. Wég verbinding, wég samenwerking, wég goede sfeer. Je voelt aan alles dat dat haaks staat op de Bijbelse boodschap van vrede en gerechtigheid.
Op het schilderij op de voorkant van uw boekje zien we mensen in verbinding met elkaar. We kunnen niet onderscheiden waar de één ophoudt en de ander begint. Als een kluwen van lichamen en hoofden vormen ze één verbindend geheel. Kleurrijk en divers maar toch samen één. Een prachtige weergave van verbondenheid. En weet je wat nu zo grappig is, ik zag het eerst ook niet, maar de schilder wees me er op. Kijkt u maar es goed: onderaan het schilderij, in het midden heeft hij een kop koffie getekend! Waar zouden we zijn als we elkaar niet meer zouden uitnodigen, niet meer bij elkaar langs zouden gaan om samen simpelweg een kop koffie of thee te drinken. En aan de ander te vragen: hoe is het met je?
Weer een ander lid van het koor bedacht daar een activiteit voor.
Maar dat hoort u straks bij collecte!
