Overweging van Corinne van Nistelrooij OP op de zesde zondag van de veertigdagentijd: Palmpasen, 2 april 2023. Lees of print je de overweging liever als PDF? Die vind je hier. En hier vind je nog meer overwegingen.

Lezingen: Jesaja 50,4-7 en Matteüs 21,1-11

 

Een pelgrim komt Jeruzalem binnen

De liturgie van vandaag is complex. Een veelheid aan bedoelingen, aan indrukken, en een diversiteit aan emoties; uitzinnige vreugde, diep vertrouwen in elkaar en in God, maar ook teleurstelling, angst voor wat komt en intens verdriet. In feite zien we ons hele leven samengebald in één liturgie. Dat is haast te veel. De uitersten lijken te groot. Stralend licht en tegelijkertijd het al donker zien worden?

Toch kennen wij dit. In de natuur bijvoorbeeld. Wij kennen die dagen als het hoogzomer is: heet en broeierig is het dan, aan het eind van de dag verschijnen er plots donkere wolken, de wind neemt toe en de hemel kleurt gitzwart en de dag eindigt in een donderend onweer. En… er is dan weinig over van de warmte.

We kennen dit ook in ons leven; vriendschap die plots niet is wat het leek te zijn. Een familie-etentje waar de vlam in de pan slaat, een liefde die zwaar beproefd wordt. En zo vindt jezelf… teleurgesteld aan het eind van de dag. Je had zo anders gehoopt. Boos lig je in bed naast een partner die je zo graag aanraakte, maar nu even niet. Teleurgesteld terug naar huis omdat die collega die je zo mocht niet zo collegiaal bleek als je dacht. Verdrietig om dat ene kind met wie vroeger het contact zo goed was maar die nu zo weinig van zich laat horen.

Deze voorbeelden geven iets van de ommekeer die we ook zien op Passiezondag. Maar toch zijn ze anders dan het verhaal van Jezus. Want het verschil is namelijk dat Jezus heel bewust kóós voor deze weg. En wij hebben vaak in eerste instantie geen helder beeld van ons eigen aandeel in de verandering. En, groot verschil, bij Jezus was het een kwestie van leven of dood.

Jezus ging zijn weg naar Jeruzalem. En hij kon vermoeden dat hij daar door de machthebbers niet met loftrompet ontvangen zou worden. Integendeel, hij ging veroordeling, lijden en sterven tegemoet. Van een jubelende menigte… naar een balorig en vijandig publiek. We spreken vandaag niet voor niets van passiezondag. We staan aan het begin van de lijdensweek.
Het is de weg die we het minst verwachten, de verbijsterende weg. Zijn weg van zwakheid en nederigheid, de weg die voor ons het moeilijkst te begrijpen valt. Daarom schuurt Palmpasen zo. En het houdt ons een keiharde spiegel voor: zó kunnen mensen zijn, zó kunnen wij zijn….

Jezus doet als een pelgrim zijn feestelijke intreden. Eindelijk aangekomen in de heilige stad! We zien op de voorkant van de orde van dienst hoe Hij vreugdevol toegezwaaid wordt met palmen. Maar Jezus zelf oogt fragiel en kwetsbaar rijdend op een te kleine ezel. Met zijn ene hand maakt hij een zegenend gebaar en de andere legt hij op zijn hart. Alsof Hij zeggen wil: ik kom in vrede, eerlijk en gemeend.

De weg voor hem uit, de stoffige weg, met hobbels, wordt met mantels bedekt. Das een prachtig beeld. Ik zie voor me hoe mensen hun mantel uittrekken en die op de grond uitspreiden en voor hem als een loper neerleggen. Dat is een bijzonder eerbetoon, dat getuigt van grote eerbied. Hun mantel, hun bescherming tegen de kou of de hitte, geven mensen uit handen. Zó, weerloos en kwetsbaar, tonen ze hun vertrouwen in Jezus. Willen ze hem helpen om de weg begaanbaar te maken. En Jezus toont met zijn intocht zijn grenzeloze vertrouwen in de Eeuwige. Want in Jeruzalem begeeft hij zich in het hol van de leeuw.

Waarom wilde hij dit? Wat bewoog hem? Het lijdensverhaal, en ook deze intocht in Jeruzalem  moeten we zien in de context van het leven van Jezus. Hij wilde tot het uiterste gaan om zijn vredelievende boodschap kracht bij te zetten. Zijn visioen van kwetsbaarheid, zijn oprechte intentie om ten alle tijden te kiezen voor de zwaksten.

Jezus voldeed met deze intocht aan de verwachting van de hoop van Israël dat Hij hun koning was. Nee, hij bedoelde geen aardse koning te zijn, maar een koning van een andere wereld, een ándere werkelijkheid; een plaats van gerechtigheid, trouw, bevrijding uit onrecht, vergeving – liefde….
Al voor Hij geboren werd was er voor hem geen plaats in de herberg. Later zei Hij dat er voor hem geen plaats was om zijn hoofd neer te leggen. Ja, er was één plaats waar men hem wel wilde hebben: Golgotha.

Jezus ging zijn weg omdat Hij een passie had voor die ándere werkelijkheid. Ik zou het vandaag ook over passie in díé betekenis willen hebben. Hij droomde van een wereld, een plek, een samenleving die nog niet bestaat, waar nog ‘geen plaats’ voor is. Maar waar het wel heen moet!

Terugkijkend kunnen we zien dat er sinds zijn lijden en sterven in de afgelopen eeuwen heel veel verbeterd is. Mensenrechten, sociale voorzieningen, terugdringen van criminaliteit. Maar we weten allemaal dat we ook voor allerlei zaken moeten blijven strijden. Want we zijn er nog lang niet. Ook nu hebben we mensen nodig die vanuit de passie van Jezus willen leven. Hij had een visioen, zo sterk dat hij tot het uiterste is gegaan. Zijn stem was voortdurend een tegenstem, er op uit mensen te bewegen een ander leven te beginnen. Een passie, zo sterk en voor Hem zo van levensbelang dat zijn hele mens-zijn er mee samenviel. Dat gaat veel verder dan goede keuzes maken, veel verder dan moraal.

Hij verborg zijn gezicht niet toen ze hem beschimpten en bespuwden. Hij durfde zijn rug bloot te stellen aan zijn folteraars. Hij onderging het resultaat van wat Hij ten diepste probeerde te zijn: beeld en gelijkenis van God… Voor zo’n man, voor zo’n levenshouding, kunnen we alleen maar een hele diepe buiging maken, en in gedachte onze mantels uitdoen en vol eerbied voor Hem uitspreiden. En laten we vervolgens, in gedachten, kwetsbaar en open ons bezinnen op wat zijn daad voor ons, hier en nu, in ons leven kan betekenen.