Overweging van Corinne van Nistelrooij O.P. in de Viering van Pasen, 31 maart 2024
Lezingen: Handelingen 10, 34a 37 - 43 , Kolossenzen 3, 1 - 4 en Lucas 24 1 - 12
Lees of print je de overweging liever als PDF? Die vind je hier.
Hier vind je andere overwegingen (en hier de overwegingen tot april 2023).
OVERWEGING
Op de voorkant van uw boekje ziet u de opstandingsicoon uit de orthodoxe kerk. U ziet Christus in een wit gewaad en met een gouden aureool. Met daarin te tekst: Hij die is.
Tegenstanders dachten Hem van het toneel te laten verdwijnen, dachten Hem klein te kunnen maken, zijn liefde voor eeuwig te laten verdwijnen en vermoordden hem aan het kruis.
“Hij die nedergedaald is ter helle”, zegt de officiële geloofsbelijdenis. Hij, die het duister van een gruwelijke dood ingejaagd was, staat hier, op deze icoon, stralend en sterk.
Met zijn voeten heeft Hij de poorten van de dood opengetrapt. Grendels, kettingen, sloten en sleutels liggen op de grond. En hij trekt ook anderen uit het graf. Een man en een vrouw, om precies te zijn: Adam en Eva. Zij die staan voor het begin van de mensheid met al hun nakomelingen overal op aarde, met beide handen trekt hij hen omhoog! Hij wekt hen tot leven, Hij wekt dus óns tot leven!
En we zijn de eersten niet! We zien koningen links en een jonge herder rechts. Koning David en Salomo, de herder Abel die vermoord werd door zijn broer, Noach met de ark in zijn handen. De verrijzenis van Jezus blijkt niet voor Hem alleen, maar voor allen. Een ieder grijpt Hij bij de hand. Mannen en vrouwen, edelen en mensen van eenvoudige komaf. Mensen van lang geleden en een ieder van nu. Beschadigde mensen, zondige mensen. Allen biedt Hij een nieuw levensperspectief.
We vieren met Pasen dat iedere mens nieuw leven krijgt. Dat is de kern van ons geloof.
Wij allemaal leven met gaten in ons hart. Leegtes die we niet opgevuld krijgen, mensen die we missen, nare ervaringen die wonden geslagen hebben, zingeving die soms ontbreekt.
Als je dit herkent: weet dan dat de wereld vol is van mensen die op hun eigen manier hun verwonding bij zich dragen, hun ervaring van een gapende afwezigheid. Weet dan dat we allemaal soms, net als de leerlingen, met leegte in ons hart leven.
Maar wanneer wij voor dood liggen, nergens meer zijn, machteloos, dan heb je het nodig dat iets of iemand je tegemoet komt, je de hand reikt en zegt dat er toekomst is. Dat je veranderd zult worden, dat er nieuw licht op je pad zal vallen.
Niet door ons getob in de duisternis zal de verandering geschieden. Maar doordat God zal blijven doen wat Hij altijd al heeft gedaan, vanaf het begin. Dat zal blijven wat altijd al geweest is en waardoor alles bestaat. Dat de gever van leven trouw is en vol genade. En ons steeds weer doet proeven van nieuw en zorgzaam en liefdevol leven. Dat mogen we hier geloven. Dat wíllen we hier geloven.
Maar toch haakt bij mij de gedachte: kun je wel Pasen vieren als je ondertussen weet hebt van oorlog? Als je weet hebt van schuilkelders, kapotgeschoten huizen en honger? Als er ruzie in je familie is of eenzaamheid in je hart?
Het antwoord daarop is dat Pasen onlosmakelijk verbonden is met de lijdensweek. Pasen krijgt pas echt betekenis als je ook wéét hebt van Goede Vrijdag, van teleurstelling, verdriet, pijn en sterven.
Geloof in de opstanding uit het graf en vertrouwen in nieuw leven kan juist bij lijden en onderdrukking een kracht zijn om de hoop te bewaren.
Op de icoon zien we helemaal bovenaan het kruis met daarnaast, heel troostrijk, twee wakende engelen. Twee engelbewaarders die het kwetsbare leven beschermen temidden van dreigende bergen. Ze lijken te zitten op het hemelgewelf, op een blauwe omvattende koepel met gouden sterren.
Ik weet niet of ik het goed zie maar als ik kijk met een hedendaagse blik (en waarom zou je een kunstwerk niet met je eigen ideeën mogen interpreteren?) dan zou er om Christus heen ook sprake kunnen zijn van een groot paasei!
Dat klinkt misschien gek maar een ei is het symbool van nieuw beginnend leven. Is het teken van vruchtbaarheid en verandering. Een ei heeft de kracht om leven te schenken en door te geven.
In die levengevende omgeving bevindt zich de verrezen Christus. En Hij reikt ons de hand om daar ook deel van uit te maken.
In de eerste lezing horen we hoe Petrus met veel vuur aan anderen vertelt over Jezus. Over wat Hij deed, over zijn dood en opstanding. Als een ware zendeling wil Petrus vertellen over zijn ervaringen en wil hij zijn geloof met iedereen delen. Hij valt van enthousiasme dan ook bijna over zijn woorden. Zó graag wil hij de Blijde Boodschap brengen.
Dat doet me denken aan het enthousiasme van mijn kleindochter van drie. Afgelopen week gingen we samen paaseitjes verstoppen. Vier eitjes in glimmend gekleurd papier. Zij zou ze verstoppen, terwijl ik op de gang moest wachten. Het duurde niet lang en toen riep ze al blij: “Kom maar oma!”
En direct er achteraan: “Ze liggen allemaal onder het kussen op de bank!”.
Kijk, zó moet je het goede nieuws brengen! Het was duidelijk, ze kon niet wachten. Niet er omheen draaien maar voluit gaan voor datgene wat je te zeggen hebt.
U begrijpt dat die kleine meid vaak degene is die mij, zonder dat ze het weet, de hand reikt en me omhoog trekt. Immers, we vieren Pasen wel als een hoogtijdag maar eigenlijk is het iets tussen de alledaagse dingen door; een onverwachte handreiking in een periode van tegenslag, iets dat het leven verdiept, een moment van lachen, soms door je tranen heen en weten; dit verdriet, dit onvermogen, deze zorgen... het is niet het einde.
In allerlei toonaarden wordt ons hier vanmorgen aangezegd dat we er op mogen vertrouwen dat ons bestaan keer op keer opnieuw glans krijgt. Er is altijd een nieuw begin mogelijk. Het lege graf blijkt voor de vrienden van Jezus een opening naar nieuw leven. Dat is wat we met Pasen vieren.
Afsluitend wil ik zeggen, kijkend naar de icoon op de voorkant van uw boekje: neemt u vandaag gerust een paasei. Want zie: u bevindt zich in goed gezelschap!
Ik wens u allen Zalig Pasen!
